Bo cong anh – Thảo dược Tây Nguyên
BỒ CÔNG ANH – BỔ GAN, ÍCH THẬN, NGỪA UNG THƯ
Cây Bồ công anh (BCA) có tên khoa học là Lactuca indica L. Thuộc họ Cúc – Asteraceae. Bo cong anh được chia làm 3 loại chính:
Cây BCA Việt Nam (loại thân cao):
Tên khoa học Lactuca indica còn gọi là Diếp hoang, Rau bồ cóc, Mót mét; Diếp dại, Rau mũi cày, Diếp trời hay Mũi mác. Mọc chủ yếu tại các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung Bộ. Loại này có thân cao từ 60 đến 100cm, lá mỏng, nhăn nheo, hình mũi mác, không có cuống hoặc có như không, mặt trên màu nâu sẫm, mặt dưới có màu nâu nhạt, mép có răng cưa thưa. Thân thẳng, đường kính trung bình 0,2cm, có mấu mang lá, thu hoạch lá và cành vào tháng 5-7.
Cây Bo cong anh Việt Nam
Cây BCA Trung Quốc (loại thân thấp):
Tên khoa học Taraxacum officinale F. H. Wigg, thuộc họ nhà cúc Asteraceae. Tên gọi khác là bồ công anh lùn. Đây là loại được chủ yếu được dùng làm thuốc chữa bệnh, chính là loại nhắc đến trong bài viết này.
Cây có thân cực ngắn chỉ cao từ 40-60cm mọc trực tiếp từ rễ lên. Lá đơn, mọc chụm ở gốc giống hình hoa thị, màu xanh lục, mặt dưới nhạt hơn mặt trên. Lá mọc giữa thẳng lên còn các lá bên ngoài thì cong xuống. Chiều dài lá dao động 15-30cm, rộng từ 4-6cm. Mặt trên phẳng, cuống dẹp, mép lá xé răng cưa to nhỏ không đều giống như bị xé rách.
Rễ đâm thẳng xuống đất, hình trụ, hoa màu vàng mọc trên cùng, khi hoa về già thì thu được hạt. Quả hình bầu dục, thuôn hẹp, màu nâu đen dài từ 0,3-0,4cm. Tất cả bộ phận từ rễ, thân, lá và hoa đều được dùng làm thuốc.
Cây Bo cong anh Trung Quốc
Cây chỉ thiên:
Tên khoa học Elephantopusvscaber L, cũng họ nhà Cúc Asteraceae. Tên gọi khác là cây cỏ lưỡi chó, cây thổi lửa, cỏ lưỡi mèo, dân tộc. Mọc chủ yếu ở miền Nam, ít được dùng làm thuốc.
Cây chỉ thiên
Thành phần và tính vị của cây Bồ công anh:
– Tính vị: Tính mát, vị đắng. Quy kinh tâm, can, thận.
– Thành phần chủ yếu: protein, chất xơ, vitamin A, C, E, K, B6, khoáng chất như sắt, magie, canxi, phot pho, kali, đồng, mangan…
Tác dụng dược lý:
– Giúp gan khỏe mạnh: Việc sử dụng BCA đúng cách giúp bạn có một lá gan khỏe mạnh. Điều chỉnh và duy trì dòng chảy mật, ngăn sự tích tụ mỡ và chất độc từ gan.
– Tốt cho thận: BCA là một thuốc lợi tiểu tự nhiên giúp ngăn ngừa các vấn đề về thận. Nó loại bỏ các chất độc hại, bao gồm cả axit uric ra khỏi hệ thống tiết niệu. Nó là một chất khử trùng tự nhiên và ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây nhiễm trùng đường tiết niệu. Trà BCA có thể là một phương thuốc tuyệt vời cho những người bị sỏi thận.
– Giúp xương chắc khỏe: Không chỉ là nguồn cung cấp canxi và magiê tuyệt vời. Bồ công anh còn có chất chống oxy hóa giúp ngăn ngừa tình trạng loãng xương.
– Giảm cân: Trà bo cong anh rất thích hợp với người có nhu cầu giảm cân. Loại trà này giúp thải độc tố và chất béo dư thừa ra khỏi gan, giúp gan hoạt động tốt. Giải phóng mỡ thừa của cơ thể dễ dàng hơn. Ngoài ra, tác dụng lợi tiểu tự nhiên giúp làm sạch chất béo và độc tố qua thận.
– Phòng chống ung thư: Do có chứa chất chống oxy hóa giúp trung hòa các gốc tự do có thể gây ung thư nên BCA có thể là một thực phẩm phòng ngừa ung thư tự nhiên tuyệt vời.
— Tham khảo nguồn Hello Bác sĩ —
Tác dụng phụ khi sử dụng Bo cong anh:
Khi dùng BCA một số người có thể bị phản ứng phụ như nôn mửa, buồn nôn, chán ăn; viêm túi mật, sỏi mật, viêm da tiếp xúc, phản ứng mẫn cảm. Tuy nhiên chúng chỉ xảy ra với số ít. Những người có cơ địa không hợp có thể thuộc các nhóm sau:
- Trẻ em, người có bầu hoặc đang cho con bú
- Người cao huyết áp, suy tim sung huyết, mắc bệnh tiểu đường hoặc mất cân bằng sinh lý.
- Người mắc hội chứng bệnh tiêu hóa, kích thích ruột, tắc ruột, tắc ống dẫn mật hoặc dị ứng với nhựa cao su.
- Người bị mẫn cảm với thành phần của thảo dược này.
- Người bị tỷ vị hư hàn, tiêu chảy hoặc lạnh bụng.
Cách dùng bồ công anh
Có nhiều cách sử dụng BCA, tùy vào mục đích mà sẽ áp dụng cách thức khác nhau. Sau đây, chúng tôi xin chia sẻ tới bạn đọc một số cách cơ bản:
Trà rễ và hoa bồ công anh: Dùng rễ hoặc hoa ngâm trong nước sôi 30 phút rồi uống như trà.
Nấu nước rễ Bo cong anh nướng: Rễ mang rửa sạch, cắt lát mang nướng 30 phút ở nhiệt độ 300oC. Rồi lấy ngâm với nước sôi 10 phút uống. Cách này giúp giải độc, tăng cường chức năng gan, tăng cường miễn dịch. Có thể uống vào buổi sáng thay trà hoặc cafe.
Làm nước sốt món ăn: Kết hợp với rau ngò làm nước sốt giúp tăng hương vị món ăn. Giàu chất chống oxy hóa giúp ngăn ngừa gốc tự do, kháng virus và hỗ trợ cơ thể giải độc.
Nguyên liệu trong món salad: Có thể thêm BCA vào các món rau trộn như bông cải xanh, cải trắng. Tuy nhiên nó có vị hơi đăng hơi khó ăn. Cách này giúp bổ sung Vitamin C, tăng cường chất cơ.
Món rau xào: Dùng lá bồ công anh xào với tỏi như rau muống vậy, khi ăn vắt đều chút chanh lên rất ngon. Có thể bổ sung thêm hành tây hoặc ớt tùy khẩu vị.
Nguyên liệu một số món ăn khác: Có thể thêm vào các món như mì ống hay hải sản, có thể bày hoa trang trí tăng tính thẩm mỹ. Đối với món cá hồi, thái nhỏ bồ công anh rồi trộn với cá, giúp bổ sung chất béo, Omega 3 và mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho sức khỏe.
Bo cong anh dược liệu
Một số bài thuốc dân gian sử dụng Bồ công anh:
1. Trị sản hậu không cho con bú, bị căng sưng vú do sữa tích
Lấy BCA giã nát, ngày 3-4 lần đắp lên vú.
2. Trị đinh nhọt
Lấy BCA giã nát, vắt nước trộn với rượu, sắc uống cho ra mồ hôi.
3. Chữa chứng lở loét lâu ngày, rắn, bọ cạp cắn
Giã nát bồ công anh, đắp vào vết thương.
4. Chữa viêm kết mạc cấp tính
Dùng 80gr Bo cong anh tươi, 7 trái chi tử, sắc uống ngày 2 lần. Kết hợp dùng BCA sắc nước xông mắt.
5. Chữa ung độc sưng tấy cấp tính
Dùng 40gr BCA, sắc lấy nước uống.
6. Tiêu độc, giảm mụn nhọt
Dùng 12gr BCA, 12gr vòi voi, 12gr không đầu ngựa, 12gr liên kiều, 10gr kinh giới, 10gr kim ngân hoa; 10gr cỏ mần trầu, 10gr hạ khô thảo, đem phơi khô thái nhỏ, sắc với 400ml nước cho còn 100ml, chia ra uống 2 lần trong ngày.
Hoặc bài thuốc thứ 2 là lấy lá bồ công anh tươi, lá phù dung, rễ gai cũng có tác dụng giảm mụn nhọt.
7. Chữa bệnh đau dạ dày
Dùng 20gr lá bồ công anh khô, 10gr lá khổ sâm, 15gr lá khôi, 300 ml nước, đun sôi 15 phút, cho thêm ít đường chia ngày 3 lần uống. Liên tục trong vòng 10 ngày thì nghỉ 3 ngày rồi lại tiếp tục uống cho đến khi khỏi.
8. Chữa chứng táo bón, nhuận tràng, viêm Amidan
Sử dụng 120 – 180gr bo cong anh khô sắc uống ngày 2 lần.
9. Chữa viêm ruột thừa
Dùng 40gr bồ công anh, 20gr đại hoàng, 20gr kim ngân hoa, 20gr xuyên luyện tử, 12gr đào nhân; 16gr xích thược, 12gr sinh cam thảo. Sắc hỗn hợp trên uống ngày 2 lần.
10. Trị bệnh viêm gan cấp tính
Dùng 20gr nhân trần, 20gr bo cong anh, 20gr thổ phục linh, 20gr bạch mao căn. Sắc lấy nước uống ngày 2 lần.
11. Chữa bỏng nhiễm trùng
Giã nát BCA tươi, trộn với cồn 75 độ, đắp lên vết bỏng.
12. Chữa bệnh quai bị
Dùng 30gr BCA tươi (Nếu dùng loại khô thì 20gr), giã nát; thêm lòng trắng trứng gà và đường phèn bọc vải, đắp vào vùng quai bị.
10. Trị nốt ruồi da
Đắp BCA tươi lên nốt ruồi.
11 Chữa viêm bàng quang, tiêu hóa kém
Dùng 40gr BCA, 12gr sa nhân và 24gr quất bì, tán thanh bột. Uống ngày 3 lần mỗi lần 2gr.
12. Chống loãng xương, bảo vệ xương
Nhờ hàm lượng Canxi và Magie cao, rất hữu ích cho bệnh nhân bị loãng xương hay còi xương. Lá bca và cà rốt xay thành nước uống mỗi ngày 1 cốc 100ml rất hiệu quả.
13. Trị bệnh rối loạn gan mật
Nước ép lá Bồ công anh và cải xà lách thành một hỗn hợp, giúp gan mật hoạt động tốt hơn. Người bệnh nhân vàng da, đau gan có thể dùng loại nước ép này hằng ngày.
14. Tăng cường sức khỏe, chữa chứng suy nhược cơ thể
Bồ công anh tăng sức đề kháng, lợi máu, thải độc cơ thể rất tốt. Một cốc nước ép lá tươi mỗi ngày giúp cải thiện nhanh chóng.
15. Trị mụn cóc
Dùng phần gốc của cây và lấy chất dịch tiết ra từ cây bôi vào mụn cóc. Ngày 3 lần sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.
16. Chữa viêm loét dạ dày, ung thư vú
Ngày 20gr bo cong anh khô, thêm vào kim ngân hoa và hạ khô thảo cùng lượng. Sắc với 600ml còn 300ml uống ngày 2-3 lần.
17. Phòng ngừa các bệnh do thiếu Vitamin K
Vitamin K có vai trò quan trọng đối với sức khỏe tim và xương; cung cấp khoáng cho xương (giúp cải thiện chức năng và hạn chế nguy cơ gãy xương); chống đông máu (tốt cho phụ nữ thời kỳ kinh nguyệt); duy trì chức năng hệ chuyển hóa và chức năng não bộ.
Ngoài ra còn phòng ngừa các bệnh ung thư như dạ dày; tiền liệt tuyến, mũi, miệng và kết tràng.
Vào năm 2014 người ta tiến hành nghiên cứu trên 7000 người tình nguyện. Kết quả cho thấy Vitamin K giúp giảm đáng kể nguy cơ tử vong do tim mạch và ung thư. Điều đặc biệt là bồ công anh có thể cung cấp cho cơ thể tới 500% giá trị Vitamin K mỗi ngày.
18. Phòng bệnh tiểu đường
Uống trà BCA là cách để kích thích cơ thể sản sinh Insulin và điều tiết lượng đường trong máu. Giữ ở mức ổn định nhờ cơ chế loại bỏ lượng đường dư thừa.
Trên thân BCA có một lớp sáp lỏng. Nếu va chạm vào nó sẽ dính lên da giúp sát trùng, diệt nấm, trừ sâu và vi khuẩn tấn công da. Đặc biệt những người bị ngứa hay kích thích da do chàm; vảy nến, nhiễm trùng da hoặc bệnh ecpet mảng tròn thì có thể dùng lớp sáp này để điều trị.
19. Chống oxy hóa
Trong BCA chứa nhiều chất chống oxi hóa giúp cơ thể chống lại tổn thương do các gốc tự do gây ra. (nguyên nhân gây ra lão hóa nhanh và bệnh ung thư)
Tại Đại học Windsor Canada, vào năm 2011 người ta đã tiến hành nghiên cứu trên rễ BCA. Kết quả cho thấy khả năng loại bỏ ung thư nhờ cơ chế tiêu diệt các gốc tự do.
20. Công dụng lợi tiểu
Dùng rễ bồ công anh là cách giúp giảm axit uric, thúc đẩy gan thải độc; kích thích sản xuất nước tiểu; ngăn ngừa nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, có lợi cho cơ quan sinh sản.
Đặc biệt những người có nguy cơ mắc ung thư bàng quang, nếu dùng bồ công anh thường xuyên sẽ giúp ngăn chặn căn bệnh này. Nhờ cơ chế tăng lượng nước tiểu, giúp cơ thể nhanh đào thải độc tố; không cho tích tụ tại bàng quang.
21. Phòng chống nhiễm trùng đường tiết niệu
Uống trà Bo cong anh giúp hạn chế các vấn đề về thận và nang tại cơ quan sinh sản. Khi kết hợp với một loại thảo dược khác có tên là uva ursi giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu ở nữ giới. Đó là nhờ công dụng lợi tiểu, chống viêm của BCA và khả năng loại bỏ vi khuẩn của uva ursi.
— Tham khảo nguồn Cây thuốc dân gian —
Một số sản phẩm của Thảo dược Tây Nguyên sử dụng Bồ Công Anh làm dược liệu:
– Thống tiêu kỳ: https://www.thaoduoctaynguyen.com/thong-tieu-ky
– Viên dạ dày ĐB: https://www.thaoduoctaynguyen.com/vien-da-day-db/
– Xem thêm Fanpage của công ty tại đây.
– Xem thêm thông tin về dược liệu và sức khỏe đời sống tại đây
– Xem thêm thông tin các sản phẩm của Thảo Dược Tây Nguyên tại đây