Ngu gia bi – Thảo dược Tây Nguyên
NGŨ GIA BÌ – BỔ TRUNG, ÍCH TINH, MẠNH GÂN XƯƠNG
Ngũ gia bì(NGB) hay còn gọi là cây chân chim, cây lằng, sâm nam… là một cây nhỏ, rất nhiều gai, cao chừng 2-3m. Lá mọc so le, kép chân vịt có từ 3-5 lá chét. Phiến lá chét có hình bầu dục hay hơi thuôn dài, phía cuống hơi thót lại, đầu nhọn, mỏng, mép có răng cưa to. Cuống lá dài từ 4-7cm. Hoa mọc khác gốc thành hình tán ở đầu cành. Ðầu mùa hạ ra hoa nhỏ màu vàng xanh. Quả mọng, hình cầu, đường kính chừng 2,5mm, khi chín có màu đen.
Cây mọc nhiều ở miền Bắc nước ta. Còn được nhiều người trồng trong nhà như cây cảnh.
Ngu gia bi dược liệu là loại cây trên 10 năm tuổi. Người ta thường đào cây vào mùa hạ hoặc mùa thu. Lấy rễ, bỏ gỗ, lấy vỏ, phơi khô. Khi dùng để sống hoặc sao vàng sắc uống. Dược liệu có dạng hình lòng máng, dài 20 – 50cm, rộng 3 – l0cm. Ngũ gia bì chân chim có mùi thơm nhẹ, vị hơi đắng.
Thành phần chủ yếu của Ngũ gia bì:
- Loại Ngu gia bi tại Việt Nam chưa thấy tài liệu nghiên cứu.
- Loại NGB của Trung Quốc hái ở cây Nam ngu gia bi hay Thích ngũ gia bì, hoặc xuyên gi bì: có chứa một chất thơm là 4 métoxysalixylandehyt và một số axit hữu cơ.
- Trong rễ và thân cây có chứa nhiều heterozit: rễ chứa 0,6-0,9%, thân chứa 0,6-1,5%. Tỷ lệ những heterozit có trong rễ đã xác định được như sau: A, B, C, D, E, F và G là 8:30:10:12:4:2:1 (c.a 1965, 62, 16630a). Trong vỏ rễ và thân eleutherozit B có nhiều hơn. Trong vỏ thân và thịt quả thì heterozit A, C, E và B nhiều hơn (C.A 1971,74,1080r). Tác dụng của heterozit so với một số heterozit trong nhân sâm có những điểm giống nhau
- Rễ còn chứa eleutherozit I, K, L và M cùng với senticozit A, B, C, D, E và F có genin là axit oleanic.
Ngu gia bi – Thảo dược Tây Nguyên
Tính vị :
– Theo tài liệu cổ: NGB vị cay, tính ôn vào 2 kinh can và thận.
Tác dụng của Ngũ gia bì:
Ghi chú: tham khảo nguồn Dược liệu Dương thư
– Có tác dụng trị mệt mỏi tốt hơn Nhân sâm.
– Tăng sức chịu đựng đối với thiếu oxy, nhiệt độ cao. Điều tiết rối loạn nội tiết, điều tiết hồng cầu, bạch cầu và huyết áp. Chống phóng xạ, giải độc.
– NGB có tác dụng chống lão suy. Tăng thể lực và trí nhớ. Tăng chức năng tuyến tình dục và quá trình đồng hoá. Gia tăng quá trình chuyển hoá và xúc tiến tổ chức tái sinh.
– Tăng cường miễn dịch của cơ thể như: tăng khả năng thực bào của hệ tế bào nội bì võng. Tăng nhanh sự hình thành kháng thể. Làm tăng trọng lượng của lách. Thuốc còn có tác dụng kháng virus, kháng tế bào ung thư, điều chỉnh miễn dịch.
– Tác dụng an thần rõ. Điều tiết sự cân bằng giữa hai quá trình ứ chế và hưng phấn của trung khu thần kinh. Tác dụng hưng phấn của thuốc không làm ảnh hưởng đến giấc ngủ bình thường.
– Kháng viêm.
– Tác dụng giãn mạch, làm tăng lưu lượng máu động mạch vành và hạ huyết áp.
– Thuốc có tác dụng long đờm, giảm ho và làm giảm cơn hen suyễn.
– Chống ung thư.
– Chữa đau nhức xương khớp, bổ can thận, khu phong, hóa thấp.
Lưu ý:
– Kỵ các loại thuốc Tây như aspirin, dipyridamode, clopiogrel.
– Âm hư hỏa vượng mà không có thấp nhiệt không nên dùng.
Ngu gia bi dược liệu
Một số bài thuốc dân gian sử dụng Ngu gia bi:
– Rượu NGB: NGB sao vàng 100g, rượu 1 lít. Ngâm trong 10 ngày, thỉnh thoảng lắc đều. Ngày uống một cốc con vào buổi tối trước bữa cơm chiều. Chữa đau người, đau lưng, đau xương.
– Dùng cho phụ nữ bị lao lực, bị mệt mỏi, hơi thở ngắn, sốt, ra nhiều mồ hôi, không muốn ăn uống: NGB, mẫu đơn bì, xích thược, đương quy, mỗi vị 40g. tán nhỏ. Ngày uống hai lần, mỗi lần 4g.
Các bài thuốc nêu trên sưu tầm từ nguồn dân gian. Mang tính chất tham khảo. Trước khi sử dụng bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Một số sản phẩm của Thảo dược Tây Nguyên sử dụng Ngũ gia bì làm dược liệu:
– Thông tý đan: https://www.thaoduoctaynguyen.com/thong-ty-dan
– Thống tiêu kỳ: https://www.thaoduoctaynguyen.com/thong-tieu-ky
– Xem thêm Fanpage của công ty tại đây.
– Xem thêm thông tin về dược liệu và sức khỏe đời sống tại đây
– Xem thêm thông tin các sản phẩm của Thảo Dược Tây Nguyên tại đây